Vừa qua, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 09/2023/TT-BXD sửa đổi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình với nhiều điểm mới đáng chú ý

Thông tư 09/2023/TT-BXD đã có những điều chỉnh, bổ sung thay thế kịp thời, phù hợp với hệ thống pháp luật về PCCC và tình hình thực tế tại Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các hoạt động đầu tư xây dựng, sản xuất kinh doanh, vừa đảm bảo các yêu cầu về PCCC. Trong đó có một số điểm mới đáng chú ý:

1. Thay đổi phạm vi điều chỉnh đối với nhà ở dùng để kinh doanh

Hiện nay, Thông tư 06/2022/TT-BXD quy định, Nhà ở: chung cư và nhà ở tập thể có chiều cao phòng cháy chữa cháy (PCCC) đến 150 m và không quá 3 tầng hầm; nhà ở riêng lẻ có chiều cao từ 7 tầng trở lên hoặc có nhiều hơn 1 tầng hầm đến 3 tầng hầm; nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh với diện tích sàn dành cho mục đích sản xuất, kinh doanh chiếm trên 30% tổng diện tích sàn.

Từ ngày 01/12/2023, phạm vi điều chỉnh của quy chuẩn PCCC đối với loại nhà kiểu trên sẽ được Thông tư 09/2023/TT-BXD sửa đổi thành: Chung cư và nhà ở tập thể có chiều cao PCCC không quá 150 m và không quá 3 tầng hầm; nhà ở riêng lẻ có kết hợp mục đích sử dụng khác và nhà ở riêng lẻ được chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác có quy mô như sau:

- Cao từ 07 tầng trở lên hoặc có chiều cao PCCC từ 25 m trở lên;

- Hoặc có khối tích từ 5 000 m³ trở lên;

- Hoặc có nhiều hơn 01 tầng hầm đến 03 tầng hầm.

Điều này làm rõ và xác định giới hạn tối đa một cách cụ thể hơn để dễ thực hiện và bắt buộc các chủ đầu tư của các chung cư, nhà ở tập thể không được phép xây quá 150m, đồng thời hạn chế tình trạng nhiều công trình vi phạm PCCC. Bên cạnh đó, việc kịp thời tách riêng đối tượng nhà ở riêng lẻ và nhà ở riêng lẻ kết hợp mục đích kinh doanh khác nhằm dễ dàng quản lý hơn trong công tác PCCC. 

2. Cho phép bổ sung thêm quyền ban hành quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi, bổ sung cho các địa phương

Cụ thể tại điểm 1.1.11 của Thông tư quy định như sau: “Các địa phương được ban hành quy chuẩn kỹ thuật địa phương để thay thế, sửa đổi hoặc bổ sung một số quy định tại các phần 3, 4, 5, 6 và các phụ lục của quy chuẩn này cho phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương, trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và pháp luật về phòng cháy chữa cháy”.

Đây được xem là một trong những điểm nổi bật của quy chuẩn sửa đổi khi đã bổ sung nội dung thể hiện sự phân cấp mạnh mẽ hơn, trao quyền chủ động quản lý trong công tác phòng cháy cho các địa phương.

          3. Cửa trượt và cửa xếp được sử dụng làm lối ra thoát nạn

          Cụ thể đã sửa đổi điểm 3.2.3 như sau: Được sử dụng cửa trượt hoặc cửa xếp trên lối ra thoát nạn (trừ các trường hợp: cửa này có yêu cầu về giới hạn chịu lửa, hoặc có yêu cầu về việc cửa phải tự đóng kín sau khi mở, hoặc trong các nhà nhóm F1.3, cơ sở mầm non, trường tiểu học và tương đương), khi đó không áp dụng quy định về chiều mở cửa tại 3.2.10, và phải có biển thông báo/ghi chú về loại cửa và chiều mở của cửa.

4. Nhà có độ cao PCCC từ 28 đến 50m được dùng thang bộ loại 3 làm lối thoát nạn

Theo quy định hiện hành, các buồng thang bộ loại L1 và cầu thang bộ loại 3 được phép bố trí trong các nhà thuộc tất cả các nhóm nguy hiểm cháy theo công năng có chiều cao PCCC tới 28 m.

Tuy nhiên, Thông tư 09/2023/TT-BXD đã cho phép sử dụng cầu thang bộ loại 3 làm cầu thang thoát nạn trong các nhà có chiều cao PCCC từ trên 28 m đến 50 m với điều kiện phần thang bộ loại 3 từ trên 28 m phải được bảo vệ chống rơi ngã trên toàn bộ chiều cao các mặt thang hở ra ngoài trời.

5. Điều kiện để bố trí 1 lối thoát nạn với nhà có độ cao PCCC từ trên 21 đến 25m

Quy chuẩn sửa đổi đã cho phép bố trí một lối ra thoát nạn đối với nhà có chiều cao PCCC từ trên 21 m đến 25 m đáp ứng đồng thời các điều kiện sau đây:

- Diện tích mỗi tầng đang xét ≤ 150 m²;

- Số người lớn nhất trên mỗi tầng ≤ 15 người;

- Không được để xe cơ giới, không được bố trí kho hạng A, B, C tại tầng có lối thoát nạn ra ngoài nhà, trừ khi các khu vực này được ngăn cách theo các quy định của quy chuẩn này;

- Nhà được bảo vệ bằng hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động;

- Người trong nhà có thể thoát ra ngoài nhà qua lối thoát nạn khẩn cấp (ra ban công, lô gia thoáng, qua cửa sổ và các lối thoát nạn khẩn cấp tương tự) với các thiết bị hỗ trợ thoát nạn (ví dụ thang P1, P2, thang ngoài nhà, thang dây, ống tụt và các thiết bị hỗ trợ thoát nạn khác); hoặc lên được sân thượng thoáng khi có cháy;

- Các lối ra thoát nạn của các gian phòng và từ mỗi tầng phải tuân thủ yêu cầu của quy chuẩn an toàn cháy cho nhà và công trình.

6. Sửa đổi cách đo khoảng cách giữa 02 lối thoát nạn

Theo quy chuẩn hiện hành khi nhà có từ hai lối ra thoát nạn trở lên, chúng phải được bố trí phân tán. Khi tính toán khả năng thoát nạn của các lối ra cần giả thiết là đám cháy đã ngăn cản không cho người sử dụng thoát nạn qua một trong những lối ra đó. Các lối ra còn lại phải bảo đảm khả năng thoát nạn an toàn cho tất cả số người có trong gian phòng, trên tầng hoặc trong nhà đó. Khoảng cách hai lối được đo từ hai cạnh gần nhất của chứng,

Tuy nhiên QCVN 06:2022/BXD chưa quy định về khoảng cách giữa các lối thoát nạn. Để khắc phục điều này, Thông tư 09/2023/TT-BXD đã quy định khoảng cách giữa hai lối ra thoát nạn được đo theo đường thẳng nối giữa hai cạnh xa nhất của chúng và phải lớn hơn hoặc bằng 07m. Trường hợp khoảng cách này nhỏ hơn 07m thì khoảng cách giữa hai lối ra thoát nạn được đo theo đường thẳng nối giữa hai cạnh gần nhất của chúng.

7. Quy định cụ thể trường hợp không cần trang bị cấp nước chữa cháy ngoài nhà

Hiện nay, QCVN 06:2022/BXD quy định chung về việc trang bị cấp nước chữa cháy ngoài nhà là phải được thực hiện theo quy định tại TCVN 3890 và tài liệu chuẩn thay thế khác.

Để làm rõ hơn về yêu cầu trang bị cấp nước chữa cháy ngoài trời, Thông tư 09/2023/TT-BXD đã sửa lại quy định trên. Theo đó, việc trang bị cấp nước chữa cháy ngoài nhà phải được thực hiện khi đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật của các khu dân cư, đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp và các khu có đặc điểm tương tự. Đặc biệt, nếu nằm trong phạm vi phục vụ của các nguồn cấp nước chữa cháy ngoài nhà (bồn, bể, trụ nước chữa cháy ngoài nhà, hồ nước chữa cháy tự nhiên và nhân tạo và các nguồn nước tương tự khác) thì các nhà và công trình không bị yêu cầu bắt buộc phải trang bị cấp nước chữa cháy ngoài nhà.

8. Quy định không yêu cầu trang bị hệ thống hút khói cưỡng bức cho các nhà kho, nhà xưởng có hạng nguy hiểm cháy nổ D, E.